Struktura aktywów i pasywów Grupy

Suma bilansowa Grupy na dzień 31 grudnia 2017 r. wyniosła 1,1 mld zł i była o 0,9% niższa w porównaniu do 1,2 mld zł na dzień 31 grudnia 2016 r.

Aktywa

Aktywa trwałe Grupy na dzień 31 grudnia 2017 r. osiągnęły poziom 596,4 mln zł w porównaniu do 597,3 mln zł na dzień 31 grudnia 2016 r. Tym samym stanowiły one 52% aktywów ogółem w roku 2017 i w roku poprzednim. Spadek poziomu aktywów trwałych to w głównej mierze spadek wartości rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych w ciągu ostatniego roku, co z kolei jest efektem niższych nakładów inwestycyjnych odtworzeniowych w stosunku do rocznej amortyzacji posiadanego majątku.

Aktywa obrotowe Grupy na dzień 31 grudnia 2017 r. wyniosły 550,7 mln zł w porównaniu do 560,6 mln zł na dzień 31 grudnia 2016 r. Tym samym stanowiły one 48% aktywów ogółem w roku 2017 jak i w roku poprzednim.

Spadek poziomu aktywów obrotowych w ostatnim roku (o 1,8%) wynikał ze spadku sumy wartości należności handlowych. Choć poziom środków pieniężnych wzrósł w stosunku do poprzedniego roku o 8,9% to wzrost ten jest mniejszy niż spadek należności handlowych, co w efekcie przełożyło się na zmniejszenie poziomu aktywów.

Znaczny spadek należności handlowych wynika przede wszystkim ze spadku należności w TGE z poziomu 83,1 mln zł na koniec 2016 roku do poziomu 17,5 mln zł na koniec 2017 r. Zmniejszenie stanu należności jest rezultatem spłaty należności wynikających z wystawienia faktur korygujących podatek VAT w TGE w związku ze zmianą zasad opodatkowania niektórych usług świadczonych przez spółkę TGE. Należność z tytułu skorygowanego VAT wynosiła 69,7 mln zł. Na dzień 31 grudnia 2017 roku pozostała do spłaty kwota tych należności to 1,2 mln zł.

W wyniku spłaty należności przez kontrahentów poziom środków pieniężnych nie zwiększył się znacząco, ze względu na dokonanie spłaty kredytu bankowego, który TGE zaciągnęła na spłatę zaległego podatku VAT, z kolei GPW choć wypracowała zysk z działalności bieżącej, to w trakcie roku poniosła nakłady inwestycyjne i wypłaciła dywidendę dla akcjonariuszy w kwocie 90,2 mln zł, co spowodowało w GPW zmniejszenie stanu środków pieniężnych na koniec roku. Przyrost gotówki nie pokrył więc zmniejszenia stanu należności, w efekcie czego poziom aktywów obrotowych obniżył się w stosunku do stanu z końca 2016 roku.

Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Grupy na koniec lat 2015 - 2017 (aktywa)

Pasywa

Kapitał własny Grupy na dzień 31 grudnia 2017 r. oraz 31 grudnia 2016 r. wyniósł odpowiednio 811,5 mln zł oraz 745,3 mln zł i stanowił odpowiednio 71% i 64% pasywów Grupy ogółem.

Wartość udziałów niesprawujących kontroli na dzień 31 grudnia 2017 r. wyniosła 0,6 mln zł w stosunku do 0,5 z końca 2016 r.

Zobowiązania długoterminowe Grupy na dzień 31 grudnia 2017 r. oraz 31 grudnia 2016 r. wyniosły odpowiednio 260,0 mln zł oraz 143,4 mln zł i stanowiły odpowiednio 23% i 12% pasywów Grupy ogółem. Główną pozycję zobowiązań długoterminowych Grupy na 31 grudnia 2017 roku stanowiły zobowiązania GPW z tytułu wyemitowanych obligacji serii C, których termin zapadalności przypada na 6 października 2022 roku oraz obligacji serii D i E, których termin zapadalności przypada na 31 stycznia 2022 roku. Emisja obligacji serii D i E nastąpiła 2 stycznia 2017 roku tzn. na tę datę spółka rozpoznała zobowiązanie z tego tytułu w księgach. Na dzień 31 grudnia 2016 roku zobowiązanie długoterminowe z tytułu emisji obligacji stanowiły zobowiązania z tytułu emisji obligacji serii C.

Na 31 grudnia 2017 roku jak i 31 grudnia 2016 roku na zobowiązania długoterminowe złożyła się kwota rozliczeń międzyokresowych w wysokości odpowiednio 5,6 mln zł i 6,2 mln zł, na które w głównej mierze składa się rozliczenie międzyokresowe przychodów pochodzące z otrzymanej refundacji od PSE w ramach projektu PCR. Refundacja ta rozliczana jest w czasie w pozostałe przychody (szczegóły patrz rozdział Pozostałe przychody). Szczegółowe informacje dotyczące rozliczeń refundacji kosztów od PSE dla TGE zostały przedstawione w Skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym GK GPW za 2016 rok w Nocie nr 18.

Ponadto na zobowiązania długoterminowe składa się rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 7,1 mln zł, zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 1,5 mln zł, na które składają się rezerwa na świadczenia emerytalne 0,6 mln zł i rezerwa na nagrody roczne za lata 2016 - 2017 dla Zarządów wynikająca ze struktury nagród rocznych dla Zarządów Grupy (tj. bank premii i akcje fantomowe - w GPW 0,4 mln zł, w BondSpot 0,2 mln zł, w IRGiT 0,2 mln zł) oraz pozostałe zobowiązania w kwocie 2,2 mln zł związane z rozliczeniami z Euronext w kwestii modułu systemu dla instrumentów pochodnych.

Zobowiązania krótkoterminowe Grupy na dzień bilansowy 31 grudnia 2017 r. oraz 31 grudnia 2016 r. wyniosły odpowiednio 75,6 mln zł oraz 269,2 mln zł i stanowiły odpowiednio 7% oraz 23% pasywów Grupy ogółem.

Spadek zobowiązań krótkoterminowych Grupy wynika w głównej mierze z:

• wykupu w GPW zobowiązań z tytułu emisji obligacji serii A i B w dniu 2 stycznia 2017,
• spadku pozostałych zobowiązań krótkoterminowych, co związane jest ze spłatą zobowiązań podatkowych VAT w TGE powstałych w związku ze zmianą zasad opodatkowania niektórych usług od 1 stycznia 2017 r. i jednoczesnym skorygowaniu podatku VAT z tego tytułu za okres od grudnia 2011 r. do grudnia 2016 r. Skutkiem tej decyzji była konieczność wystawienia faktur korygujących dla kontrahentów TGE z żądaniem dopłaty niepobranego podatku VAT od Opłat regulaminowych (w okresie od grudnia 2011 r. do grudnia 2016 r. włącznie) dla nieobjętych przedawnieniem zobowiązań podatkowych o łącznej wartości 69,7 mln zł. Równocześnie TGE była zobowiązana do zapłaty na rachunek urzędu skarbowego kwoty powstałej zaległości podatkowej wynikającej z faktur korygujących, które zostały wystawione kontrahentom TGE oraz odsetek od zaległości podatkowej w wysokości 9,9 mln zł na 31.12.2016. Zaległości podatkowe w TGE zostały spłacone w marcu 2017 roku.

Na koniec 2017 roku wzrosły natomiast zobowiązania handlowe z 6,4 mln zł do 21,3 mln zł oraz zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych z 8,1 mln zł do 13,0 mln zł, co wynika z wyższego stanu rezerw na nagrody roczne za 2017 rok dla pracowników i Zarządów GK GPW. Zmiany na rezerwach (rozwiązanie lub też niezawiązywanie części rezerw na nagrody roczne dla Zarządów w 2016 roku ) powodowały, że stan rezerw na koniec 2016 roku był niższy w stosunku do stanu z końca roku 2017. Wzrost zobowiązań handlowych w części wynika z ujęcia od 2017 roku rozliczeń międzyokresowych biernych zakupów w zobowiązaniach handlowych w kwocie 8,9 mln zł. Ponadto na koniec 2017 roku w zobowiązaniach handlowych ujęto rozrachunki z tytułu zakupu energii elektrycznej i gazu oraz dotyczące depozytów zabezpieczających – Nord Pool w kwocie 3,5 mln zł.

Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Grupy na koniec lat 2015 - 2017 (pasywa)

Płynność, zarządzanie zasobami finansowymi oraz ryzykiem finansowym grupy

Działalność Spółki oraz Grupy wiąże się z trzema rodzajami ryzyka finansowego: z ryzykiem rynkowym, kredytowym oraz ryzykiem utraty płynności. Szczegóły w zakresie identyfikacji i zarządzania ryzykiem finansowym zostały przedstawione w Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym.

W 2017 r. ryzyko utraty płynności przez Spółkę, rozumiane jako brak możliwości terminowego regulowania zobowiązań, było znikome ze względu na posiadane istotne zasoby aktywów finansowych i uzyskiwanie dodatnich przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej, które przekraczały wartość zobowiązań. Wskaźnik płynności bieżącej wyniósł 7,3 na koniec 2017 r. oraz 2,1 na koniec 2016 r.

GPW zarządza płynnością finansową zgodnie z przyjętymi przez Zarząd „Zasadami lokowania środków płynnych”. Zgodnie z tym dokumentem, procesy inwestowania wolnych środków uzależnione są od terminów wymagalności zobowiązań, tak by ograniczać ryzyko utraty płynności jednostki dominującej i jednocześnie maksymalizować jej przychody z działalności finansowej. W praktyce oznacza to, że środki płynne Spółki lokowane są w lokaty bankowe, a przeciętne duration portfela aktywów finansowych wynosiło w 2017 roku ok. 68 dni, natomiast w 2016 roku ok. 66 dni.

W ocenie Zarządu proces zarządzania zasobami finansowymi oraz ryzykiem finansowym w Spółce jest efektywny i gwarantuje możliwość terminowej realizacji zobowiązań.

Nie zidentyfikowano zagrożeń związanych z możliwością utraty płynności przez Spółkę.

Ryzyka wynikające z posiadania instrumentów finansowych zostały opisane w nocie 3 do Skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej GPW za rok zakończony 31 grudnia 2017 r.

Przepływy pieniężne

W 2017 r. Grupa uzyskała dodatnie przepływy pieniężne z działalności operacyjnej o wartości 155,9 mln zł, w porównaniu do dodatnich przepływów w wysokości 205,8 mln zł w 2016 r.

Przepływy z działalności inwestycyjnej w 2017 r. osiągnęły ujemną wartość równą 16,7 mln zł, co było związane głównie z inwestycjami w GPW oraz z inwestycjami w TGE. Ujemne przepływy inwestycyjne o wartości 14,5 mln zł w 2016 r. były głównie związane z inwestycjami w GPW związanymi z wymianą infrastruktury serwerowej dotyczącej UTP.

Przepływy pieniężne z działalności finansowej w 2017 r. miały wartość ujemną i były głównie kształtowane przez wypłatę dywidendy przez GPW o wartości 90,3 mln zł i spłatę odsetek w kwocie 8,9 mln zł, w tym z tytułu emisji obligacji 7,6 mln zł i z tytułu zaciągniętego kredytu bankowego przez TGE 1,3 mln zł. Na przepływy pieniężne z działalności finansowej w 2016 r. o wartości minus 104,9 mln zł miała wpływ wypłata dywidendy dla akcjonariuszy GPW o wartości 99,1 mln zł, oraz płatności dotyczące odsetek od wyemitowanych obligacji w kwocie 5,8 mln zł.

Skonsolidowane przepływy pieniężne Grupy

Nakłady inwestycyjne

W 2017 r. nakłady inwestycyjne Grupy wyniosły łącznie 22,7 mln zł, z czego 10,3 mln zł stanowiły nakłady na rzeczowe aktywa trwałe, a 12,4 mln zł na wartości niematerialne. Nakłady inwestycyjne Grupy w 2016 r. wyniosły łącznie 23,6 mln zł, z czego 13,7 mln zł stanowiły nakłady na rzeczowe aktywa trwałe, a 9,9 mln zł na wartości niematerialne.

Wydatki inwestycyjne w rzeczowe aktywa trwałe w 2017 r. dotyczyły nakładów inwestycyjnych w GPW na utrzymanie infrastruktury IT: sprzętu informatycznego w postaci serwerów, switchy, w tym środków trwałych przygotowujących GPW do spełnienia wymogów MIFID2. Wydatki inwestycyjne w wartości niematerialne w GPW dotyczyły oprogramowania, w tym modyfikacji systemu księgowego AX, modułu budżetowania systemu AX, aplikacji WIBIX oraz wartości niematerialnych i prawnych w TGE związanych z wdrożeniem systemu transakcyjnego.

Wydatki inwestycyjne w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne w 2016 r. dotyczyły w szczególności nakładów inwestycyjnych w GPW dotyczących utrzymania infrastruktury IT oraz sprzętu informatycznego dotyczącego systemu transakcyjnego oraz wartości niematerialnych i prawnych w Grupie TGE związanych z wdrożeniem systemów transakcyjnego oraz rozliczeniowego.

Na dzień 31 grudnia 2017 r. wartość zakontraktowanych zobowiązań inwestycyjnych dotyczących rzeczowych aktywów trwałych wynosiła 1 226 tys. zł i dotyczyła zakupu przełączników CISCO w TGE.

Na dzień 31 grudnia 2017 r. wartość zakontraktowanych zobowiązań inwestycyjnych dotyczących wartości niematerialnych wynosiła 1 979 tys. zł i dotyczyła głównie systemu nadzoru obrotu i zakupu licencji Microsoft dla GK GPW. 

Na dzień 31 grudnia 2016 r. wartość zakontraktowanych zobowiązań inwestycyjnych dotyczących rzeczowych aktywów trwałych wynosiła 811,0 tys. zł i dotyczyła przebudowy pomieszczeń biurowych w budynku GPW.

Na dzień 31 grudnia 2016 r. wartość zakontraktowanych zobowiązań inwestycyjnych dotyczących wartości niematerialnych wynosiła  527,0 tys. zł i dotyczyła głównie usług wdrożeniowych systemu finansowo – księgowego – modułu controllingowego oraz wdrożenia systemu obiegu dokumentów w GPW.